MoM1 - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ© 1 - ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ.
ΝΕΕΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΚΡΙΒΕΙΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ, ΤΙΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΑΣ, ΑΠΟΚΑΛΎΠΤΟΥΝ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΣΚΕΨΗΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ.
Περίληψη.
Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι συστήθηκαν στον κόσμο είτε μέσω των σωζόμενων χειρογράφων τους, είτε μέσω αντιγράφων που μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες τα τελευταία εκατοντάδες χρόνια, είτε μέσω αναφορών σε αυτούς από άλλους συγγραφείς. Η πλειονότητα των μεταφράσεων καταφέρνει, ως επί το πλείστον, να αποδώσει τα γραπτά των αρχαίων λογίων, όπως για παράδειγμα του Πλάτωνος. Ωστόσο, παρατηρήθηκε ότι υπάρχουν διαφορές στη μετάφραση μεταξύ των διαφόρων αποδόσεων των έργων του, οι οποίες είναι πιο έντονες στα σημεία εκείνα του μύθου που περιέχουν περιγραφές. Οι λόγοι για το γεγονός αυτό είναι οι εξής:
1) Το ανέφικτο να αφιερώσει κανείς τον απαιτούμενο χρόνο στη σημασιολογία που απαιτείται για να εξαντλήσει όλες τις συνδηλώσεις και να ερμηνεύσει με ακρίβεια όλα όσα εννοεί ο Πλάτων. Η γραμματική και το συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας είναι γνωστά και οι επιμέρους λέξεις ερμηνεύονται, κατά κύριο λόγο, με ακρίβεια από πολλούς επιφανείς φιλολόγους, ερευνητές και μελετητές, Έλληνες και μη. Ωστόσο, πολλές αρχαίες λέξεις έχουν εναλλακτικές σημασίες με λεπτές διακρίσεις που απαιτούν αξιολόγηση για την επιλογή της καταλληλότερης. Ένα τέτοιο εγχείρημα είναι προφανώς επίπονο και χρονοβόρο και δεν μπορεί ποτέ να αμείβεται επαρκώς, ώστε να αξίζει οικονομικά η πραγματοποίηση μιας οριστικής μεταφρασμένης έκδοσης.
2) Οι διεπιστημονικές γνώσεις είναι απαραίτητες για να κατανοήσουμε τα νοήματα που αναπτύσσει ο Πλάτων και να αποδώσουμε σωστά τα κείμενά του. Αναμφίβολα, υπάρχει ανάγκη συνεργασίας με ειδικούς στους τομείς της Φιλολογίας, της Γλωσσολογίας, της Ιστορίας, των Μαθηματικών, της Φυσικής, της Αστρονομίας, των Γεωεπιστημών κ.λπ. Η έλλειψη επαρκών σφαιρικών γνώσεων είναι ένας λόγος για την απώλεια ή την εσφαλμένη αξιολόγηση των πληροφοριών που ο Φιλόσοφος σκόπευε να μεταδώσει σε όποιον ήθελε να εξετάσει πλήρως την αφήγησή του. Όταν ο Πλάτων ασχολείτο με τα μαθηματικά, το έκανε συνήθως με περίπλοκη γλωσσική μορφή. Όταν ασχολούνταν με τη λογοτεχνία, την ανέπτυσσε μαθηματικά. Επομένως, για να ανακαλύψουμε και να εξαντλήσουμε όλες τις πτυχές του χαρακτήρα του Πλάτωνα και να αποκτήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες γνώσεις από τα κείμενά του, είναι απολύτως απαραίτητο να εργαστούμε με αποδόσεις των γραπτών του που είναι ακριβείς ως προς το νόημα. Με άλλα λόγια, μια εννοιολογικά ακριβής μετάφραση, είναι απαραίτητη. Η λογική που διέπει τα αρχαία κείμενα εξετάστηκε μέσω των κανόνων της γλώσσας και εφαρμογής της λογικής. Η τελευταία θεωρήθηκε θεμελιώδης για την έρευνα και κρίσιμη στην προσπάθεια να αξιολογηθεί ο λόγος για τον οποίο ο Πλάτωνας, ένας αρχετυπικός ορθολογιστής, έγραψε για έναν απίστευτο μύθο, όπως φαίνεται να είναι η Ατλαντίδα.
3) Με την ολοκλήρωση αυτής της έρευνας, ήταν προφανές ότι ο Πλάτων ακολουθούσε μια συγκεκριμένη μέθοδο όταν έγραφε μύθους. Επομένως, προκειμένου να αποκρυπτογραφήσουμε ή αλλιώς να απομυθοποιήσουμε τους μύθους, αναπτύχθηκε μια Μεθοδολογία της Μυθολογίας©, η οποία επιτρέπει την εξαγωγή και τον διαχωρισμό -ενίοτε εύκολα, ενώ άλλοτε λιγότερο εύκολα- της αλήθειας και του ψεύδους από τα γραπτά και με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η αποκάλυψη των όποιων πληροφοριών κρύβονται ή "καμουφλάρονται" στα γραπτά. Παράλληλα, η μέθοδος αυτή επιτρέπει την τροποποίηση των όποιων παραπλανητικών πληροφοριών μεταδόθηκαν από προηγούμενες λανθασμένες μεταφράσεις.
1. ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΡΙΤΙΑ.
1.1 Ο μύθος της Ατλαντίδας ξεδιπλώνεται σε αυτά τα δύο βιβλία.
Ο μύθος της Ατλαντίδας επιλέχθηκε για έρευνα επειδή είναι ο μεγαλύτερος από τους πλατωνικούς μύθους. Είναι επίσης αυτοτελής και η ακεραιότητα του συγγραφέα του είναι αδιαμφισβήτητη, όπως και η αρτιότητα των αναπαραγωγών των χειρογράφων του ανά τους αιώνες. Η παρουσίαση που ακολουθεί είναι συνοπτική. Οι έρευνες (για τους σκοπούς αυτού του ιστότοπου) κινήθηκαν σε δύο κατευθύνσεις- πρώτον, αυτή της σημασιολογίας, δηλαδή εννοιολογικά σωστές αναλύσεις των λέξεων, των στροφών και των γραπτών εν γένει, ώστε να προσδιοριστούν οι ακριβείς έννοιες [i] και δεύτερον, αυτή του προσδιορισμού της υποκείμενης λογικής.
1.2 Σημασιολογία
Οι αρχαίες λέξεις, φράσεις, περίοδοι/προτάσεις και παράγραφοι εξετάστηκαν προσεκτικά, ώστε να προσδιοριστεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια η πραγματική τους σημασία. Αυτό έγινε μέσω εργασιών των ειδικών βοηθημάτων από γλωσσολογικούς κλάδους. Ο χρόνος που δόθηκε για την επαναμετάφραση ενός σύντομου τμήματος από τον Τίμαιο (234 γραμμές) και ολόκληρου του Κριτία (582 γραμμές) από το μηδέν, ξεπέρασε τις 4.000 ώρες. Το λεξιλόγιο, η γραμματική και το συντακτικό επεξεργάστηκαν με Φιλόλογο και πολλά έγκυρα συγγράμματα και λεξικά. Χρησιμοποιήθηκαν έννοιες όπως χρησιμοποιήθηκαν από τον Πλάτωνα και από άλλους αρχαίους συγγραφείς από την εποχή του Ομήρου. Πολλές λέξεις που θεωρούνταν καθοριστικής σημασίας επανεξετάστηκαν σε σχέση με τα συμφραζόμενα, ώστε να καταλήξουμε με βεβαιότητα στο ορθό νόημα τους.
1.3. Ορισμός λέξεων με εναλλακτικές σημασίες.
1) Τίμαιος 24.e.5 Πέλαγος/ 25.a.2 Πόντος. Αυτές οι δύο λέξεις, μαζί με τις λέξεις Θάλασσα και Ωκεανός, είναι ελληνικές ονομασίες που αναφέρονται σε διάφορους τύπους θαλασσών.
Οι Έλληνες, ένας λαός θαλασσοπόρος, απέδιδαν όρους στις θάλασσες ανάλογα με τα διακριτικά τους χαρακτηριστικά (οι παραπάνω όροι χρησιμοποιούνται ακόμη, αν και οι νεότερες γενιές των Ελλήνων δεν θυμούνται πλέον τη σημασία τους). Οι αγγλικές μεταφράσεις συνήθως αποδίδουν αυτές τις λέξεις γενικά ως "θάλασσα" (gr: thalassa) ή μερικές φορές ως "ανοιχτή θάλασσα" ή ακόμη και ως "ωκεανός". Αυτή η εννοιολογική ταύτιση, οδηγεί σε παραπλανητικούς συνειρμούς, δεδομένου ότι οι παραπάνω ελληνικοί όροι αναφέρονται ρητά στα μοναδικά χαρακτηριστικά κάθε θάλασσας. Ακόμη και σήμερα, οι ελληνικοί χάρτες και τα διαγράμματα αναφέρουν την Μεσόγειο Θάλασσα, το Αιγαίο Πέλαγος και τον Εύξεινο Πόντο, τα οποία στα αγγλικά είναι γνωστά ως Μεσόγειος, Αιγαίο και Μαύρη Θάλασσα.
Η λέξη "ωκεανός", ειδικότερα, είναι ένα σοβαρό μεταφραστικό λάθος, δεδομένου ότι ο Πλάτων δεν χρησιμοποιεί τη λέξη "ωκεανός" (gr: okeanos) ούτε στον Τίμαιο ούτε στον Κριτία! Γνώριζε πολύ καλά τι είναι ο ωκεανός. Τον είχε αναφέρει στο προηγούμενο έργο του Φαίδων και κάνει αναφορές σε αυτόν στον Κρατύλο και στον Θεαίτητο. Δεν υπάρχει περιθώριο παρερμηνείας. Όταν ο Πλάτων έγραφε "πέλαγος" και "πόντος", εννοούσε ακριβώς αυτούς τους τύπους θάλασσας. Δεν έγραψε "ωκεανός" επειδή δεν εννοούσε τον ωκεανό. Ο Ατλαντικός ωκεανός είναι ωκεανός και το Ατλαντικό πέλαγος, είναι πέλαγος!
2) Τίμαιος 25.α.1. Καταντικρύ- προς τα κάτω και απέναντι /25.α.2. Περί - κάπως τριγύρω από (ή κάπως γύρω από) /25.α.2. Στόμα- στόμα. Η επανερμηνεία αυτών των λέξεων ως προς την κατάλληλη σημασία τους, η επανεκτίμησή τους μέσα στο αρχαίο κείμενο και η επακόλουθη επανεπεξεργασία τους στο πλαίσιο, καθόρισαν με σαφήνεια και για πρώτη φορά το περίγραμμα της ηπείρου της Ατλαντίδας².
3) Τίμαιος 25.d.3-4. Δύσα - Σημαίνει είτε "βυθίστηκε" είτε "πλημμύρισε". Η πρώτη έννοια είναι θεμιτή όταν υπάρχει αιτιολογική περίπτωση και η δεύτερη όταν δεν υπάρχει. Η λέξη αυτή ερμηνεύεται συνήθως ως "βυθίστηκε". Όμως, στα συμφραζόμενα, η σημασία της είναι 'πλημμύρισε'. Αυτή η εναλλακτική αν και αντισυμβατική σημασία είναι έγκυρη επειδή δεν υπάρχει αιτιολογική πτώση (ελληνικός όρος: Ποιητική αιτία). Προφανώς, η τελευταία σημασία ανατρέπει εντελώς την μέχρι τώρα διαδεδομένη υπόθεση ότι το νησί (όχι η ήπειρος*) της Ατλαντίδας βυθίστηκε. Αυτό που αναφέρεται στο βιβλίο του Κριτία, είναι ένα μικροσκοπικό νησί (Ιερή Νήσος - κέντρο του συστήματος των ομόκεντρων τροχών), το οποίο πλημμύρισε και παρέμεινε καλυμμένο με νερό, τουλάχιστον μέχρι την εποχή της περιγραφής του από τον Σόλωνα.
*Η ανάλυση του αρχαίου κειμένου δείχνει ότι υπάρχουν τρία (3) "νησιά" της Ατλαντίδας. Για πρώτη φορά γίνεται σαφές ότι καμία ήπειρος δεν βυθίστηκε -κάτι που αποτελεί γεωλογική αδυνατότητα, τουλάχιστον τα τελευταία 10.000 χρόνια-. Τα γραπτά αναφέρονται σε ένα μεγάλο νησί (μήκους 300 χιλιομέτρων) το οποίο υπέστη κάποιες ζημιές και σε ένα πολύ μικρότερο (με διάμετρο μικρότερη από 1.000 μέτρα) το οποίο πλημμύρισε.
4) Τίμαιος. 25.d.4. Ιζομένη(καθίζηση όπως ένα ίζημα). Συνήθως μεταφράζεται ως "βυθισμένη" ή "βυθισμένη", η λέξη αυτή συμβάλλει στην παρεξήγηση που προκλήθηκε από την παρερμηνεία της προηγούμενης λέξης "δύσα". Ο σωστά εννοιολογικός ορισμός του "ιζομένη" δίνει την έννοια της "καθίζησης", όπως στην απόθεση ιζήματος. Η ανάλυση του κειμένου δείχνει ότι μέρος της γης της Νήσου-Ηπείρου μετατράπηκε σε άργιλο ως αποτέλεσμα της έντονης σεισμικής δραστηριότητας και της παρουσίας μεγάλων όγκων νερού. Κατά συνέπεια, η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να περιγράψει το γεωλογικό φαινόμενο που είναι γνωστό ως ρευστοποίηση. Δίνει εξήγηση για το πώς δημιουργήθηκε ο πηλός που απέκλεισε το κανάλι που λειτουργούσε επίσης ως έξοδος για την περίσσεια νερού. Αυτό το μπλοκάρισμα προκάλεσε τη συσσώρευση και την άνοδο του νερού, για να πλημμυρίσει στη συνέχεια ένα άλλο νησί που ήταν "παγιδευμένο" πίσω από το αποστραγγιστικό κανάλι.
5) Critias.115.e.6. Συνετέτρητο - Η ορθή μετάφραση, όσο πιο κοντά μπορεί να αποδοθεί στα αγγλικά, είναι αυτή του "νερού που ρέει ανάμεσα σε δύο διαμετρικά αντίθετους κόλπους, των οποίων οι άκρες πλησιάζουν τόσο κοντά η μία την άλλη, ώστε σχεδόν να διακόπτουν τον χώρο μεταξύ τους"! (Λεξικό του Άνθιμου Γαζή:1836). Αυτός ο ορισμός, για πρώτη φορά, απεικονίζει ένα άνοιγμα σε έναν τροχό της γης που σχηματίζει δύο κόλπους ο ένας απέναντι στον άλλο, των οποίων οι αντίστοιχες άκρες πλησιάζουν τόσο πολύ ώστε σχεδόν να αγγίζουν, σχηματίζοντας έτσι δύο στενά στενά μέσα από τα οποία η θάλασσα ρέει περιορισμένη από τον ένα τροχό του νερού στον άλλο (βλ. σχηματική αναπαράσταση στη σελίδα "Η Αποκάλυψη* ενός μύθου, Το σύστημα των τροχών, Εικόνα 8".
Αυτά είναι μερικά μόνο παραδείγματα λανθασμένης μετάφρασης και, συνεπώς, παρερμηνείας της έννοιας των λέξεων που καταλήγουν στην παραπληροφόρηση και την παραπλάνηση, δημιουργώντας λανθασμένες εικόνες. Προφανώς, όλες οι μέχρι τώρα μεταφράσεις για την Ατλαντίδα στα συγκεκριμμένα σημεία και οι όποιες υποθέσεις και θεωρίες που βασίζονται σε αυτές καθίστανται άνευ νοήματος.
Διάγραμμα 1. Ήταν απαραίτητο να εντοπιστεί ο λόγος για τον οποίο ο ορθολογιστής Πλάτων έγραψε τον μύθο της Ατλαντίδας. Μια ακριβής εξήγηση θα έριχνε φως στα μυστήρια των μυθολογικών αναφορών. Για τον λόγο αυτό, ήταν απαραίτητο να εξακριβωθεί η μοναδική λογική της διαδικασίας σκέψης του συγγραφέα καθώς και η ιδιαιτερότητα με την οποία γράφτηκαν τα έργα αυτά. Με άλλα λόγια, επιχειρώντας να προσδιορίσουμε τη λογική του συγγραφέα, ήταν απαραίτητο να εντοπίσουμε το σκεπτικό του για τη συγγραφή του Τίμαιου και της Κριτίας. Οι όποιες μεθοδολογίες για τον σκοπό αυτό δεν έπρεπε να αφήνουν περιθώρια για παρανοήσεις ή αβεβαιότητες. Για τον λόγο αυτό, τα έργα υποβλήθηκαν σε ανάλυση μέσω της εφαρμογής μεθοδολογιών που ήταν αξιόπιστες για την ορθολογική τους προσέγγιση.
Εικόνα 1.Νέες μεταφράσεις οδηγούν σε νέες εικονογραφήσεις των διαφόρων ατλαντικών διαγραμμάτων. Παρακάτω παρατίθεται το πραγματικό διάγραμμα του 5ου τροχού της γης, όπως περιγράφεται από τον Πλάτωνα. Η σωστή σημασία της λέξης "συνετέτρητο" δίνει την εικόνα του ανοιχτού τροχού με δύο κόλπους στις άκρες. Αυτό το σχήμα έρχεται επίσης για πρώτη φορά στο φως.
2. ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΦΡΑΣΕΟΛΟΓΙΑΣ.
2.1. Και στα δύο κείμενα έχουν καθοριστική σημασία ορισμένες στροφές φράσεων.
1. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, μεταξύ πολλών άλλων, είναι οι ακόλουθες φράσεις στον Τίμαιο:
Τίμαιος 24.ε.5: "το ἐκεῑ - πέλαγος" - "το εκεί-πέλαγος".
Τίμαιος 24.α.4: "ἐκεῑνο δε πέλαγος" - "πράγματι το εκείνο πέλαγος".
Τίμαιος 25.δ.4: "τοὐκεῑ πέλαγος" - "αυτό το εκεί πέλαγος".
Όλες αναφέρονται στο ίδιο πέλαγος (στα Αγγλικά: θάλασσα ή Ωκεανός) που βρίσκεται "εκεί". (Σημείωση: ένα "εκεί" προϋποθέτει ένα "εδώ", το οποίο, από τη σύνταξη, είναι η περιοχή των Στηλών του Ηρακλέους και η αρχή της γης της Ατλαντίδας νησί + ήπειρος). Στον Κριτία όμως υπάρχει ο όρος "παν Πέλαγος", ο οποίος, μέσω της συνδυαστικής λογικής και σε σχέση με έννοιες που δίνονται αλλού στα κείμενα, αποδεικνύεται ότι είναι ένας άλλος τρόπος του Πλάτωνα να αναφέρεται στο "εκείνο εκεί Πέλαγος" στον Τίμαιο. Με άλλα λόγια, το 'εκεί-πέλαγος' στον Τίμαιο και το 'πανπέλαγος' στον Κριτία, είναι ένα και το αυτό αλλά από διαφορετικό σημείο θέσης της περιγραφής! Επιπλέον, στον Κριτία, ορισμένες φράσεις συνοδεύονται από τους προσδιορισμούς "όλα" ή "ολόκληρο" ή "εξ ολοκλήρου" αντί του "εκεί", δίνοντας έτσι αφορμή για νέες απεικονίσεις που προέρχονται από τη συσχέτιση με συμπληρωματικές έννοιες. Τα συμπεράσματα αυτά προέκυψαν κυρίως από την εφαρμογή των συντακτικών κανόνων και, φυσικά, της κοινής λογικής. 2. Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα που απορρέει από την εφαρμογή των συντακτικών κανόνων είναι η διαφοροποίηση του νοήματος που δείχνει ότι υπάρχουν τρία (3) διαφορετικά νησιά της Ατλαντίδας που ορίζονται στα κείμενα, δηλαδή το νησί-ήπειρος, το πολύ μικρότερο νησί μέσα στην ήπειρο και το πολύ μικρό Ιερό Νησί μέσα στο νησί. Στον Τίμαιο, η λέξη "ήπειρος" δίνει την έννοια της "νήσου-ηπείρου", ενώ ο όρος "νησί της Ατλαντίδας" αναφέρεται σε ένα μικρό νησί που περιέχεται στην ήπειρο. Ωστόσο, οι έννοιες αυτές αντιστρέφονται στον Κριτία, όπου οι προσδιορισμοί "όλα" ή "ολόκληρο" ή "εξ ολοκλήρου" σε σχέση με τη λέξη Ατλαντίδα, σημαίνουν τόσο την ήπειρο όσο και το νησί μαζί. Προκειμένου να αποκλειστεί κάθε πιθανότητα παρερμηνείας, διενεργήθηκε μια σχολαστικά ενδελεχής ανάλυση της σύνταξης. Επίσης, στον Κριτία, εμφανίζεται το τρίτο νησί, το οποίο ο Πλάτων αναφέρει ως "ιερή νήσο". Αυτή η νήσος, κομβικό/κεντρικό σημείο του ομοκεντρικού συστήματος τροχών του Άτλαντα, παρέμεινε καλυμμένη από νερό τουλάχιστον μέχρι την εποχή της περιγραφής της Ατλαντίδας από τον Σόλωνα- σημειώστε - καλυμμένη επειδή πλημμύρισε όχι επειδή βυθίστηκε, καθώς η τελευταία έννοια προϋποθέτει τη φυσική μετατόπιση μιας χερσαίας μάζας σε χαμηλότερο επίπεδο. Αυτή η εντύπωση ότι η Ατλαντίδα "βυθίστηκε" είναι μια πανάρχαια λανθασμένη αντίληψη που δεν έλαβε ποτέ υπόψη της την πιθανότητα ότι δεν είναι απαραίτητο να βυθιστεί το έδαφος για να καλυφθεί από το νερό. Μπορεί να πλημμυρίσει από την άνοδο των υδάτων.
3.ΕΡΕΥΝΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ.
3.1 Δομή των κειμένων.
Επανειλημμένα, και στα δύο βιβλία, μεγάλα τμήματα "απλής" γραφής διακόπτονται από κείμενα υψηλής δυσκολίας και πολυπλοκότητας. Αυτό το παρατηρούμενο γεγονός είναι πολύ συστηματικό και πολύ έντονο για να θεωρηθεί τυχαίο. Η εστίαση σε αυτά τα αποσπάσματα απέδωσε, για πρώτη φορά, νέες πληροφορίες και ανέπτυξε εντελώς νέες "εικόνες".
Διάγραμμα 2 επάνω. Οι προτάσεις (οριζόντιος άξονας) που περιέχουν σημαντικές πληροφορίες είναι σίγουρα πάντα μεγαλύτερης πολυπλοκότητας, όπως αποδεικνύεται από το πόσος χρόνος χρειάστηκε για την επεξεργασία τους σε εργάσιμες ώρες (κάθετος άξονας). Αυτά τα απαιτητικά αποσπάσματα εμφανίζονται ξαφνικά ανάμεσα σε τμήματα σχετικά εύκολης ανάγνωσης. Τα πολύπλοκα τμήματα εμφανίζονται απότομα στο κανονικό κείμενο, δημιουργώντας μία "ένταση σκέψης". Η πιο σημαντική από όλες τις πτυχές στα σύνθετα κείμενα, είναι ο συσχετισμός των εννοιών σε διαφορετικά σημεία των κειμένων. Συγκριτικά, οι συνειρμικά δύσκολες λέξεις είναι το πιο εύκολο μέρος του σύνθετου κειμένου. Διάγραμμα 3 κάτω. Η πρώτη στήλη περιέχει αριθμημένες προτάσεις σύμφωνα με το Διάγραμμα 2 και επίσης σύμφωνα με τη θέση τους στο αρχαίο κείμενο. W: Συνολικός αριθμός λέξεων στην πρόταση 1: Αριθμός δύσκολων λέξεων που διερευνήθηκαν ως προς τη σημασία τους. 2: Αριθμός δύσκολων φράσεων που διερευνήθηκαν ως προς το νόημά τους 3: Αριθμός δύσκολων εννοιών που εξετάστηκαν σε σχέση και διασύνδεση με άλλα τμήματα του κειμένου προκειμένου να ερμηνευθούν με ακρίβεια.
3.2. Παράδειγμα αποσπάσματος με τουλάχιστον 6 ανεξάρτητες περιόδους ή προτάσεις ή φράσεις (είτε κύριες είτε δευτερεύουσες και με ευδιάκριτα σημεία στίξης μεταξύ τελειών).
Το παρακάτω απόσπασμα (115.δ.3-8), καθώς και ένα άλλο παρόμοιο, είναι το πιο συντακτικά "παράξενο/δύσκολο" που έχει γράψει ο Πλάτωνας στην Κριτία. Οι λέξεις που παρεμβάλλονται σε παρένθεση, είναι λέξεις που υπονοούνται από τη σύνταξη ή/και τις διευκρινίσεις. Στο απόσπασμα αυτό, συνεπεία της νέας μεταφραστικής προσέγγισης του απόλυτα ακριβούς ορισμού, εμφανίζονται δύο (2) διώρυγες ή κανάλια ίσων διαστάσεων αλλά διαφορετικών ιδιοτήτων, αντί για το ένα κανάλι, όπως έχει γίνει γενικά αποδεκτό από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα από τους μελετητές της Ατλαντίδας. Επίσης, και στα τρία "ιδιότυπα" χωρία (4, 5, 6), είτε σε κανονική είτε σε αντίστροφη ανάγνωση της πρότασης ή της ανεξάρτητης πρότασης, δίνεται μια σαφής, έστω και σύνθετη, περιγραφή δύο ξεχωριστών θεμάτων/διωρύγων, που εναλλάσσονται το ένα στην εξήγηση του άλλου (δηλαδή γίνεται αντιστροφή ρόλων μεταξύ κύριας και δευτερεύουσας πρότασης)!
1) Όπως μια διώρυγα (υδάτινος δρόμος) που ξεκινά από τη θάλασσα με πλάτος τριών πλέθρων (100μ.),
2) και με βάθος εκατό πόδια (33 μέτρα),
3) ενώ έχει μήκος πενήντα σταδίων (9,5 χλμ.),
4) στον εξώτερο τροχό άνοιξαν {μια διώρυχα} με κοίλο όρυγμα (κοίλη διώρυχα εσωτερικά στο έδαφος),
5) και πραγματοποίησαν τον ανάπλου (της επιστροφής της πλεύσης) από τη θάλασσα προς αυτήν {την Διώρυχα} (και στη συνέχεια) προς εκείνον {τον εξώτατον τροχό} ο οποίος ήταν παρόμοιος ως λιμένας,
6) και (αυτό) αφού διατρύπησαν στόμα ώστε να μπορούν να εισπλέουν με τα μέγιστα από τα πλοία. (Δηλαδή να μπαίνουν μέσα πλέοντας)
Πάνω, μεταφρασμένο κείμενο, Τίμαιος (115.δ.3-8). Συνήθως, κατά την απόδοση αυτής της πρότασης, μερικές γνωστές μεταφράσεις περιγράφουν ένα κανάλι. Η ανάλυση αυτού του αποσπάσματος αποκαλύπτει δύο, το καθένα με διαφορετικές ιδιότητες (κοίλη εσωτερική πλωτή οδός αντί για διατρημένο στόμιο) και για διαφορετικούς σκοπούς (ανάπλου έναντι είσπλου). Η λέξη "θάλασσα" (σημείωση: Θάλασσα στο αρχαίο κείμενο, όχι Ωκεανός) εμφανίζεται δύο φορές και αναφέρεται σε δύο ξεχωριστά υδάτινα σώματα. Ο Πλάτων είναι μεστός, δεν κάνει περιττή χρήση λέξεων και εννοιών. Οι εκφράσεις "ανάπλους" (5η γραμμή) και "είσπλους" (6η γραμμή) και οι ανομοιότητες των δύο καναλιών (κοίλη εσωτερικά πλωτή διώρυχα έναντι διατρημένου στόματος) αποκαλύπτουν τις δύο διαφορετικές διώρυχες. Η παρατήρηση αυτή επαληθεύεται ως ορθή από την ανάλυση ενός αποσπάσματος πιο κάτω στο κείμενο που συνδέεται εννοιολογικά με αυτό (117.δ.8 & ε.1-3). Επίσης, με την αντίστροφη ανάγνωση των προτάσεων, ο αναγνώστης καταλαβαίνει καλύτερα την περιγραφή του δεύτερου καναλιού, ενώ με την εμπρόσθια ανάγνωση καταλαβαίνει καλύτερα το πρώτο! Πρόκειται για ένα απίστευτο πνευματικό παιχνίδι του Πλάτωνα! Και αυτό για πρώτη φορά έχει ερμηνευθεί ορθά.
4. ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΩΝ ΣΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΡΙΤΙΑ.
4.1. Αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά και των δύο βιβλίων:
1) Τα γραπτά ξεκινούν απλά με εύκολα κατανοητές εκφράσεις και έννοιες, οι οποίες απότομα γίνονται εξαιρετικά πολύπλοκες και ιδιοσυγκρασιακές στη δομή τους. Τότε ακολουθεί μια "ανάπαυλα" με μη περίπλοκο κείμενο και πάλι, μέχρι την επόμενη σύνθετη ενότητα.
2) Στα σύνθετα τμήματα και συχνά σε μικρή απόσταση η μία από την άλλη, υπάρχουν λέξεις σχεδόν ίδιες ως προς την ορθογραφία και τον "ήχο". Ο αναγνώστης μπορεί εύκολα να παραπλανηθεί και να τις εκλάβει ως λίγο πολύ ίδιες ως προς τη σημασία τους, αλλά δεν είναι.
3) Μια "δύσκολη" λέξη συχνά βοηθά να διευκρινιστεί η σημασία μιας προηγούμενης στην ίδια πρόταση ή στο ίδιο απόσπασμα.
4) Μια συγκεκριμένη πρόταση μπορεί να στερείται προσδιοριστικών στοιχείων ή να είναι ασαφής. Η λύση δίνεται σίγουρα σε άλλο σημείο του κειμένου, σε μια πρόταση που πρέπει να εντοπιστεί ακολουθώντας τους κανόνες του συντακτικού.
5) Υπάρχουν παράγραφοι των οποίων το νόημα είναι ασαφές αλλά διευκρινίζεται από το περιεχόμενο άλλων παραγράφων. Τα κενά νοήματος στον Τίμαιο συμπληρώνονται με νόημα από τον Κριτία και αντίστροφα. Έτσι, τα δύο βιβλία είναι συμπληρωματικά και πρέπει να διαβάζονται σε συσχέτιση. Τίποτα δεν μένει σε εκκρεμότητα ή ανοιχτό τέλος. Για όλα τα διφορούμενα ζητήματα, ο Πλάτων παρέχει επαλήθευση σε άλλο σημείο του κειμένου για το αν ένα συμπέρασμα που προκύπτει είναι σωστό ή όχι. Είναι συγκεχυμένος αλλά πλήρης.
4.2. Περίπλοκα τεχνάσματα της λογικής.
1. Οι λογικές επινοήσεις του Πλάτωνα αποτελούν σοβαρή πνευματική πρόκληση. Χρησιμοποιεί όλες τις βασικές αρχές της Λογικής, όπως καθιερώθηκαν στη σύγχρονη σκέψη, ξεδιπλώνοντας σε πλάτος και σε βάθος, με επιχειρήματα, κριτική και συλλογισμό.
2. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στον Κριτία είναι η διευκρίνιση του πού βρίσκονταν οι Στήλες του Ηρακλέους. Εφαρμόζοντας τη λογική και το συντακτικό για να συνδυάσει συντακτικά πολύπλοκες παραγράφους και να συσχετίσει τις καθοριστικές λέξεις και φράσεις σε αυτές, ο Πλάτων δίνει τις Στήλες να βρίσκονται στην Αφρική (και οι δύο) με τη Λιβύη και την Αίγυπτο στα ανατολικά. Καθορίζει επίσης ότι η Ατλαντίδα βρίσκεται "πίσω" από τις Στήλες μετά την "εξωτερική θάλασσα" και "πίσω" και δυτικά της Λιβύης[i].
3. Στον Τίμαιο, ο Πλάτωνας παρέχει γεωγραφικές οδηγίες και περιγράφει την ήπειρο της Ατλαντίδας. Στην Κριτία, παρουσιάζει νέα σχήματα των τροχών που είναι ομόκεντροι προς τον κόμβο της Ιεράς Νήσου της Ατλαντίδας[ii]. Όλα τα γνωστά μέχρι σήμερα διαγράμματα έχουν αλλάξει.
4. Στον Τίμαιο, περιγράφει έναν πόλεμο που είναι ο δεύτερος από δύο πολέμους. Αναφορά στον πρώτο πόλεμο γίνεται στον Κριτία, δηλαδή στο δεύτερο από τα βιβλία του που ασχολούνται με την Ατλαντίδα. Αποκαλύπτονται επίσης, δύο διαφορετικές τοποθεσίες με το όνομα Γαδειρική (αντί για μία γνωστή μέχρι σήμερα).
5. Στον Τίμαιο, ο Πλάτων περιγράφει το περιβάλλον της Αθήνας και την προέλευση και την εξέλιξη των κατοίκων της, ενώ στον Κριτία ασχολείται με τα Ατλαντικά θέματα.
6. Ορισμένες αναφορές σε αυτά τα δύο βιβλία παραπέμπουν τον αναγνώστη στην Οδύσσεια του Ομήρου, ενώ άλλες στον Ηρόδοτο. Και αυτά αποτελούν σαφή σημάδια ότι ο Πλάτων αναμένει από τον αναγνώστη του να είναι καλά διαβασμένος και να έχει αντίληψη και μνήμη.
5. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ - ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ- ΟΙ "ΑΤΕΛΕΙΩΤΟΣ" ΚΡΙΤΙΑΣ.
5.1 Προκειμένου να προσεγγίσουμε τη "μέθοδο" του Πλάτωνα κατά τη συγγραφή, ήταν απαραίτητο να εξετάσουμε τη λογική των δύο έργων αναλύοντας τον μύθο ως προς τα επιμέρους στοιχεία του.
Πολλοί ερευνητές, παλαιότεροι και νεότεροι, έχουν παρατηρήσει το τέλος του Κριτία, το οποίο φαίνεται να είναι ατελείωτο, επειδή ο Δίας δεν κάνει τη δήλωση που επρόκειτο να κάνει. Και ως προς αυτό το θέμα προέκυψαν νέες πληροφορίες μετά από προσεκτική ανάλυση των κειμένων του Τίμαιου και του Κριτία. Είναι προφανές ότι ο Πλάτων έχει ολοκληρώσει το βιβλίο του Κριτία. Από την αφήγηση της Ατλαντίδας δεν λείπει τίποτα, εκτός από αυτό που επρόκειτο να πει ο Δίας. Σκόπιμα, ο Πλάτων απαιτεί από τον αναγνώστη του να εφαρμόσει την γνώση του, την μνήμη του και την λογική για να ολοκληρώσει την έννοια, την παράγραφο, το βιβλίο και την ιστορία.
Συγκεκριμένα: Στον Κριτία, ο Πλάτων αναλύει το κατάλληλο σύστημα νόμων που κυβερνούσε την Ατλαντίδα, όπως είχε ήδη κάνει προηγουμένως για την Ελλάδα στον Τίμαιο. Στη συνέχεια εξηγεί ότι το σύστημα αυτό δεν ήταν αρκετά επαρκές για να διαρκέσει, όσο ιδανικό και αν φαινόταν. Όσο καλοί και δίκαιοι νόμοι κι αν υπήρχαν, στο τέλος, για κάποιο λόγο, οι Ατλάντιοι επέστρεψαν σε πρωτόγονους τρόπους, επιδιώκοντας την εξουσία και την αδικία. Ακόμα κι έτσι, υπήρχαν εκείνοι που με συνετή αξιολόγηση θεωρούσαν αυτές τις πράξεις απαράδεκτες, ενώ άλλοι θεωρούσαν αυτές τις πράξεις αξιοθαύμαστες και λογικές. Για να δικαιολογήσει την ηθική και δεοντολογική παρακμή, ο Πλάτων αναφέρει ότι την ευθύνη φέρει το θεϊκό στοιχείο που υπήρχε αλλά στη συνέχεια εξασθένησε στους ανθρώπους. Με άλλα λόγια, το θείο στους θνητούς ήταν ο λόγος που οι άνθρωποι ευημερούσαν, αλλά με την πάροδο του χρόνου μειώθηκε σε σημείο που οι άνθρωποι επέστρεψαν στο να είναι κατώτεροι των περιστάσεων στη σκέψη και στις πράξεις. Ακόμα κι έτσι, εξηγεί αλλού ότι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των Ατλάντων ήταν η αρετή τους, οπότε η ευθύνη για την παρακμή δεν πρέπει να αποδοθεί στη σταδιακή απώλεια του θεϊκού στοιχείου αλλά στη σταδιακή απώλεια της ανθρώπινης αρετής. Από τη μία πλευρά υπήρχε η πίστη εκείνων που δεν μπορούσαν να δουν καθαρά και επέρριπταν την ευθύνη για τα κακά που τους συνέβαιναν στους Θεούς, ενώ από την άλλη υπήρχε η πίστη εκείνων που μπορούσαν να αντιληφθούν και να διακρίνουν και που σκέφτονταν άσχημα για τους άλλους. Ήταν λογικό για τον Δία να σχολιάζει τα λάθη των ανθρώπων που τους έβαζαν στον δρόμο της καταστροφής. Κατά συνέπεια, είναι λογικό να αναμένει κανείς ότι θα σχολίαζε την άθλια συμπεριφορά των ανθρώπων που τους οδηγεί στη διάπραξη "ύβρεων". Πράγματι, το αδίκημα της ύβρεως -με τις επιπτώσεις και την αναπόφευκτη τιμωρία του- αναφέρεται 26 φορές στην Οδύσσεια και 4 φορές στην Ιλιάδα. Έτσι, υπάρχει μια ισχυρή υποψία ότι ο Πλάτων για άλλη μια φορά [iii] κατευθύνει τις σκέψεις του αναγνώστη του στην Οδύσσεια.
Ο Πλάτων καθοδηγεί τον αναγνώστη να επισυνάψει το υπόλοιπο κείμενο, όχι μία αλλά δύο φορές, όπως συνηθίζει, αν και όχι απλά. Κατ' αρχάς, στο αρχαίο κείμενο του Τίμαιου, το κείμενο που αναφέρεται στην Ατλαντίδα καταλαμβάνει συνολικά 35 σειρές, ενώ ο υπόλοιπος Τίμαιος αφιερώνεται (8) σε φιλοσοφικές συζητήσεις και αναλύσεις. Στον Κριτία, η θεματική λογική "αντιστρέφεται", όπως συμβαίνει τυπικά μεταξύ των δύο βιβλίων. Εκεί, το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου δίνεται σε μια λεπτομερή περιγραφή της Ατλαντίδας και μόλις 32 γραμμές αφιερώνονται στη φιλοσοφία και τη διδασκαλία. Έτσι, υπάρχουν τρεις γραμμές "οι οποίες εκρεμμούν" και οι οποίες χρειάζονται για να "εξισορροπηθεί" η διαφορά στο περιεχόμενο των κειμένων των δύο χειρογράφων. Επομένως, η ομιλία του Δία θα πρέπει να είναι σύντομη. Αν ο αναγνώστης θεωρήσει ότι ο ορθολογιστής Πλάτωνας δεν θα άφηνε αυθαίρετα τις σκέψεις του χωρίς τέλος και θεωρώντας έτσι ότι αυτή η αριθμητική ανισορροπία στα κείμενα είναι ένας καλός λόγος για να πάει να ψάξει για τις τρεις γραμμές που λείπουν, τότε, υπό την προϋπόθεση ότι ο αναγνώστης έχει αντιληφθεί αναφορές που παραπέμπουν στην Οδύσσεια και με δεδομένο ότι μετά από 32 γραμμές ο Κριτίας τελειώνει "ατελεύτητα", να πάει απλώς στον στίχο 32, ραψωδία Α', στην αρχή της Οδύσσειας και να "δανειστεί" από εκεί τις τρεις ή περισσότερες γραμμές που λείπουν! Το ανολοκλήρωτο νόημα συμπληρώνεται άψογα και ολοκληρώνεται νοικοκυρεμένα. Το τέλος στον Κριτία είναι η αρχή της Οδύσσειας! Αυτό είναι ένα άλλο, το απόλυτο ίσως, "μήνυμα" που δίνει ο Πλάτωνας ως προς τη σχέση μεταξύ της Ατλαντίδας του και της Οδύσσειας του Ομήρου. Επίσης η πρώτη σύναξη των θεών είναι ολόϊδια στον Κριτία με την πρώτη σύναξη στην Οδύσσεια, εκτός από τον Ποσειδώνα που λείπει διότι έχει πάει στους ...μακρινούς Αιθίοπες! (δηλαδή στους Μαυριτανούς)!
Πλάτωνος - ΚΡΙΤΙΑΣ: 121.β.7. (Το ημιτελές κείμενο ...Ο Δίας πρόκειται να μιλήσει για πρώτη φορά μπροστά σε όλους τους θεούς...)
'Γι' αυτό ο Δίας ο θεός των θεών, που βασιλεύει σύμφωνα με τους νόμους, επειδή μπορεί να διακρίνει τέτοια πράγματα, αντιλαμβανόμενος ότι το εκλεκτό γένος συμπεριφερόταν κατάπτυστα, (υβριστικά) θέλοντας να το τιμωρήσει για να γίνει νουνεχές, αφού συνετιστούν, κάλεσε σε συμβούλιο όλους τους θεούς στην πιο τιμητική τους κατοικία, που βρίσκεται στο κέντρο όλου του κόσμου και παρατηρεί και εξετάζει όλα τα πράγματα, όποια και αν έχουν συμβεί, και αφού τους συγκέντρωσε, είπε....
Το τέλος του Κριτία συνεχίζεται στην αρχή της Οδύσσειας ....
Ομήρου - ΟΔΥΣΣΕΙΑ: 1.32-34. (Ο Δίας μιλάει για πρώτη φορά μπροστά σε όλους τους θεούς...)
"Ω αλλοίμονο, ο τρόπος με τον οποίο οι θνητοί ρίχνουν το φταίξιμο στους θεούς. Γιατί ισχυρίζονται ότι από εμάς προέρχονται οι συμφορές τους˙ όμως συχνά οι ίδιοι με τις κακές τους πράξεις (ύβρις) πέφτουν σε θλίψη πέρα από αυτό που μπορεί να είναι γραπτό...".
6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ.
Αναμενόταν εύλογα ότι οι νέες συνειρμικά ακριβείς μεταφράσεις θα απέδιδαν νέες πληροφορίες και θα παρείχαν διευκρινίσεις και διορθώσεις στις προηγούμενες. Αυτό που ήταν απροσδόκητο και αποτέλεσε πλήρη έκπληξη, ήταν ο αριθμός και η έκταση των επαναπροσδιορισμών, με κυριότερο ίσως, προς απογοήτευση των απανταχού Ατλαντολόγων, ότι ο Πλάτων αναφέρει τρεις (3) Ατλαντίδες (Νησί-Ηπειρος, Νησί, Ιερό Νησί) και ότι, το σημαντικότερο, καμία από αυτές δεν βυθίστηκε. Η ήπειρος της Ατλαντίδας είχε σχήμα ημικυκλίου και το νησί της Ατλαντίδας - που περιείχε η Ήπειρος - είχε σχήμα ρόμβου με αναλογία μήκους προς πλάτος 4/1. Το Ιερό Νησί - που περιείχε το Ρομβοειδές Νησί - βρισκόταν στο κέντρο ενός συστήματος τροχών. Επίσης, υπήρχαν δύο (2) μέρη με το όνομα Γαδειρική, δύο (2) κανάλια, όχι ένα, με αντίστοιχες ίδιες διαστάσεις κ.λπ. Αυτό όμως που είναι ίσως το σημαντικότερο εύρημα απ' όλα, είναι ο εντοπισμός της άγνωστης μέχρι σήμερα μεθοδολογίας που χρησιμοποιούσε ο Πλάτωνας όταν έγραφε τους μύθους του. Αυτό παρατηρήθηκε κατά την ανάλυση της απόδοσης της Ατλαντίδας στην οποία είχαν διορθωθεί οι παρερμηνείες από προηγούμενες λανθασμένες μεταφράσεις. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η εξαγωγή μιας Μεθοδολογίας της Μυθολογίας ©, μιας νέας και καινοτόμου εφαρμογής με την οποία μπορεί να εξαχθεί ένας πλούτος νέων πληροφοριών από τους μύθους και να επανεκτιμηθούν και να διορθωθούν οι λανθασμένες αξιολογήσεις. Αποδεικνύεται επιπλέον ότι υπήρχε πράγματι μια μέθοδος στη μυθογραφία που ακολουθούσε μια εξαιρετικά περίπλοκη αλλά απολύτως συστηματική ορθολογική δομή, τουλάχιστον από την Ομηρική εποχή. Όλα αυτά τα ζητήματα και πολλά άλλα, πάρα πολλά για να συμπεριληφθούν εδώ, είναι καινούργια. Οι πληροφορίες που αποκαλύπτονται έχουν σοβαρές συνέπειες για τη συνεχιζόμενη μελέτη του αρχαίου κόσμου.
Τέλος του πρώτου μέρους.