Ερώτηση 1: Ποια στοιχεία σας επιτρέπουν να θεωρήσετε ότι η Ατλαντίδα μπορεί να μην είναι απλώς ένας θρύλος; (Παρακαλώ διευκρινίστε)
Η ερώτηση αν η Ατλαντίδα αποτελεί πραγματική ιστορία ή απλώς έναν θρύλο έχει απασχολήσει τους ερευνητές για χιλιάδες χρόνια. Οι απόψεις διίστανται, με κάποιους να θεωρούν τον μύθο απλό παραμύθι ή αλληγορία και άλλους να πιστεύουν πως υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις αλήθειας. Το πραγματικό μυστήριο δεν έγκειται μόνο στην Ατλαντίδα, αλλά και στη φύση του ίδιου του μύθου. Τι είναι δηλαδή στην πραγματικότητα ο Μύθος;
Ο μύθος είναι ένα κορυφαίο πνευματικό δημιούργημα που δεν έχει αντίστοιχο στην σύγχρονη εποχή. Εμφανίστηκε τουλάχιστον στην Αρχαϊκή εποχή της Αρχαίας Ελλάδας. Για πολλά χρόνια δεν υπήρχε σαφής εικόνα για το τι ακριβώς είναι ο μύθος, με τους αναγνώστες να μπερδεύονται από την ανάμειξη αληθινών και ψευδών αναφορών. Αυτό οδηγεί στη δυσπιστία του ορθολογιστή παρατηρητή, που τελικά αμφιβάλλει για την ειλικρίνεια όλου του κειμένου ή του συγγραφέα.
Από το 2004 ξεκίνησε μια εργασία με στόχο να δοθεί ένας ορισμός στον μύθο και να εξεταστεί αυτός ορθολογικά με χρήση κοινής λογικής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επιλογή του μύθου της Ατλαντίδας, όπως την περιγράφει ο Πλάτωνας, ο μεγαλύτερος ορθολογιστής φιλόσοφος. Για την έρευνα απαιτείται καλή γνώση του Πλάτωνα, των αρχαίων σοφών και των συνθηκών ανάπτυξης της φιλοσοφίας. Κρίσιμη ήταν η νέα εννοιολογική μετάφραση των κειμένων, καθώς οι απλές φιλολογικές μεταφράσεις δεν επαρκούν για μία λογική ανάλυση.
Ο Πλάτωνας, ιδιαίτερα στα έργα του που συνέγραψε σε μεγάλη ηλικία, δεν δίδασκε με τον τρόπο του σημερινού δασκάλου, αλλά προκαλούσε τη σκέψη του μαθητή ή αναγνώστη, προσφέροντάς του σύνθετες πνευματικές και λογικές εξισώσεις για να βρει ο ίδιος τις απαντήσεις. Μέσα από τα κείμενά του, ο Πλάτωνας εξισώνει τον Μύθο με τον Λόγο, δίνοντάς του τη δυνατότητα να περιέχει αλήθειες αλλά και ψεύδη.
Με την ολοκλήρωση της νέας μεταφραστικής και λογικής ανάλυσης των πλατωνικών κειμένων, η εικόνα για τον μύθο της Ατλαντίδας άλλαξε ριζικά. Η εργασία αυτή έχει παρουσιαστεί σε διεθνή ή Ελληνικά συνέδρια φιλοσοφίας, ιστορικά καθώς και Διεθνή συνέδρια ειδικά για την Ατλαντίδα τα οποία οργανώθηκαν από τρία Ελληνικά πανεπιστήμια, και σήμερα συγγράφεται ένα βιβλίο με πλήρεις αναλύσεις. Συνοπτικά, μέσα από τη μελέτη αυτή, εξήχθησαν 12 νόμοι και 12 αξιώματα που διέπουν κάθε πραγματικό μύθο, επιτρέποντας τον διαχωρισμό των αληθινών ιστοριών από τις ψευδείς. Εφαρμόσθηκαν με απόλυτη επιτυχία στην Οδύσσεια και επιπλέον ευρέθηκαν άλλα πέντε αξιώματα σε αυτήν.
Η μελέτη οδηγεί στην ανάδειξη της Ατλαντίδας ως αληθινής ιστορίας, ενώ αφαιρούνται ταυτόχρονα οι ψευδείς αναφορές και εξάγονται νέες, πολύ σημαντικές πληροφορίες από τα αρχαία κείμενα. Αυτή η προσέγγιση προσφέρει μια νέα προοπτική στην ερμηνεία των αρχαίων μύθων, αναδεικνύοντας τη φιλοσοφική και λογική τους βάση.
Ερώτηση 2: Ποια τοποθεσία πιστεύετε ότι είναι η καταλληλότερη για τον τόπο της πιθανής βύθισής της (παρακαλώ διευκρινίστε αλλά να είστε συνοπτικοί);
Ένα από τα συνηθέστερα ερωτήματα για την Ατλαντίδα αφορά τη γεωγραφική της τοποθεσία. Οι νέες μεταφράσεις των πλατωνικών κειμένων αποκαλύπτουν ότι υπάρχουν τρεις διαφορετικές «Ατλαντίδες» και όχι μόνο μία. Οπότε υπάρχουν τρείς γεωγραφικοί τόποι.
– Η πρώτη Ατλαντίδα είναι ταυτόχρονα νήσος και ήπειρος, όπως η Αυστραλία, μεγαλύτερο σε μήκος από την Λιβύη και Ασία μαζί (της εποχής εκείνης). Ως Ήπειρος-Νήσος της Ατλαντίδος προσδιορίζεται όλο το Βόρειο-δυτικό και Νότιο-Δυτικό μέρος της Αφρικής, το οποίο περιβάλλεται από νερά σε όλη την ανατολική του πλευρά. Δίδεται ως σχήμα ημικύκλιου μέσω ισοσκελούς τριγώνου, του οποίου η μεσοκάθετος τέμνει το κέντρο της Νήσου-Ηπείρου, της Ρομβοειδούς Νήσου και των δακτυλίων με την Ιερά Νήσο.
– Η δεύτερη αποτελεί μια μεγάλη νήσο ρομβοειδούς σχήματος, διαστάσεων 300 x 75 χιλιομέτρων. Αυτή βρισκόταν στο μέσον της νήσου-ηπείρου με τον κύριο άξονα να κατευθύνεται προς τις Στήλες του Ηρακλέους. Ένα συγκεκριμένο σημείο της θεσπίστηκε στα κείμενα ως το κέντρο της Ηπείρου-Νήσου, της Ρομβοειδούς Νήσου στο μήκος και στο πλάτος. Όλα τα προηγούμενα επιβεβαιώθηκαν με έρευνα για τις περιοχές αυτές.
– Η τρίτη σχετίζεται με ένα σύστημα πέντε κύκλων στεριάς και θάλασσας, με το κέντρο να είναι σημείο λατρείας των προγόνων.
Καμία από αυτές τις τρείς Ατλαντίδες δεν περιγράφεται ως πλήρως βυθισμένη. Μόνο το κεντρικό σημείο των δακτυλίων καλύφθηκε από νερά και παρέμεινε εμβαπτισμένο για χιλιάδες χρόνια. Η καταστροφή και κάλυψη με ύδατα οφειλόταν σε τσουνάμι, το οποίο προκλήθηκε από ρευστοποίηση μέσω σεισμού, μεγάλου τμήματος του εδάφους της Ηπείρου-Νήσου. Η μικρή Ιερά νήσος στο κέντρο των δακτυλίων καλύφθηκε επί χιλιάδες έτη με ύδατα. Δεν βυθίστηκε.
Η νέα ανάλυση επαναπροσδιορίζει επίσης τη θέση των Στηλών του Ηρακλέους στη Μικρή Σύρτη της Βόρειας Αφρικής και όχι στο Γιβραλτάρ για το οποίο ποτέ δεν υπήρχαν σίγουρα ιστορικά στοιχεία.
Η νέα μεταφραστική και λογική ανάλυση των πλατωνικών κειμένων για την Ατλαντίδα προσφέρει μια εντελώς διαφορετική και τεκμηριωμένη εικόνα του μύθου. Η ύπαρξη τριών διαφορετικών Ατλαντίδων με διακριτά γεωγραφικά χαρακτηριστικά, όπως παρουσιάζονται στις νέες μεταφράσεις, επιτρέπει μια βαθύτερη φιλοσοφική και λογική ερμηνεία των αρχαίων μυθολογικών κειμένων και διαχωρίζει τους πραγματικούς μύθους από τα παραμύθια.
Ερώτηση 3: Τι έρευνα έχετε πραγματοποιήσει (τεχνικά μέσα, ταξίδια, συναντήσεις) για να θεωρήσετε τις πεποιθήσεις σας βάσιμες; (Μπορώ να τεκμηριώσω τα σχόλιά σας με αυτά που μου στείλατε προηγουμένως;)
Η έρευνα για τον εντοπισμό και την τεκμηρίωση της Ατλαντίδας περιλαμβάνει τόσο φιλολογική και λογική ανάλυση όσο και επιτόπια μελέτη. Το σύστημα των δακτυλίων του Πλάτωνα που περιγράφεται στις νέες μεταφράσεις, παρουσιάζει απόλυτη ταύτιση με τον γεωλογικό σχηματισμό Ρισάτ στη Μαυριτανία, γεγονός που διαπιστώθηκε στην πράξη έπειτα από επιτόπια επίσκεψη με ειδικά όργανα μέτρησης, μετά τη συγγραφή του πρώτου βιβλίου το 2008. Οι νέες μεταφράσεις αποκάλυψαν λεπτομέρειες που δεν αποτυπώνονταν με σαφήνεια μέσω διαδικτυακών χαρτών και επιβεβαιώθηκαν πρακτικά κατά την επίσκεψη. Καμία γνωστή μετάφραση δεν προσδιορίζει τόσες νέες και σημαντικές λεπτομέρειες.
Η ερευνητική δραστηριότητα περιλαμβάνει συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια υπό την αιγίδα τριών ελληνικών πανεπιστημίων, όπου παρουσιάστηκαν οι κυριότερες θεωρίες για την Ατλαντίδα. Πραγματοποιήθηκαν δεκάδες παρουσιάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και εκδόσεις σχετικών συγγραμμάτων. Η βασική επιστημονική προσέγγιση, με τίτλο «Μεθοδολογία της Μυθολογίας», έχει παρουσιαστεί σε πληθώρα συνεδρίων, με την πιο πρόσφατη παρουσίαση να λαμβάνει χώρα το 2024 στην Αθήνα, στον Παρνασσό, έδρα των Ελλήνων Φιλολόγων, ενώ σχετικό υλικό είναι διαθέσιμο και διαδικτυακά. https://www.youtube.com/watch?v=WSk8TXEXnJ4.
Ερώτηση 4: Μπορείτε να θεωρήσετε πιθανό η τοποθεσία της «δικής σας» Ατλαντίδας να μην είναι η πρωτεύουσά της αλλά μία από τις αποικίες της;
Σύμφωνα με τις νεότερες μεταφράσεις των σχετικών πηγών, δεν προκύπτουν σαφείς αναφορές σε αποικίες της Ατλαντίδας. Ωστόσο, αναφέρεται πως ο Ευήνωρ διαίρεσε την Ήπειρο-Νήσο και τη ρομβοειδή νήσο που βρίσκεται στο κέντρο της, σε δέκα τμήματα, τα οποία παραχώρησε στους ισάριθμους απογόνους του. Το κεντρικό σημείο αναφοράς της Ατλαντίδας βρισκόταν στο κέντρο της ρομβοειδούς νήσου και δόθηκε στον πρωτότοκο κληρονόμο. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των αρχαίων πηγών, και συγκεκριμένα του Πλάτωνα που πρώτος παρουσίασε τον μύθο της Ατλαντίδας, υπάρχει πλήρης βεβαιότητα για την πιστότητα και ακρίβεια των μεταφράσεων αυτών, οι οποίες έχουν ελεγχθεί φιλολογικά από ειδικό επιστήμονα που παρακολούθησε και παρέμβει κατά τη διάρκεια των κύριων εργασιών μετάφρασης επί 2,5 έτη.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της συγκεκριμένης ιστορικής ερμηνείας είναι η απόλυτη ταύτιση, σε επίπεδο λεπτομερειών, όλων των αναφορών με υπαρκτές περιοχές και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά.
Βάσει των κειμένων του Πλάτωνα, η πιστότητα και η ακρίβεια των μεταφράσεων αξιολογήθηκαν ως απόλυτες. Οι μεταφράσεις αυτές είναι φιλολογικά πιστοποιημένες, καθώς η διαδικασία μεταφοράς τους στη σύγχρονη γλώσσα πραγματοποιήθηκε υπό τη διαρκή επίβλεψη φιλολόγου, ο οποίος παρέμβει όπου κρίθηκε απαραίτητο.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η απόλυτη συσχέτιση των λεπτομερειών, γνωστών και άγνωστων έως σήμερα των αρχαίων αναφορών με υπαρκτές γεωγραφικές περιοχές και ειδικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, στοιχείο που προσδίδει επιπλέον αξιοπιστία στις σύγχρονες ερμηνείες της τοποθεσίας της Ατλαντίδας.
Ερώτηση 5: Ποιο μήνυμα έχετε για τους ερευνητές που θα μας ακολουθήσουν σε αυτήν την έρευνα;
Συχνά παρατηρείται η χρήση εκφράσεων όπως «Ο Πλάτων είπε αυτό ή το άλλο», όμως απαιτείται ιδιαίτερη ακρίβεια τόσο στις εκφράσεις όσο και στην ερμηνεία των αρχαίων πηγών. Ο Πλάτων δεν έγραψε ή δήλωσε ρητά πολλά από όσα του αποδίδονται σχετικά με την Ατλαντίδα. Σωστή προσέγγιση είναι η αναφορά «Με βάση τη μετάφραση του τάδε ή του δείνα», ώστε οι μελλοντικοί ερευνητές να γνωρίζουν ότι υπάρχουν πολλοί μεταφραστές και μεταξύ τους συχνά διαφέρουν σημαντικά. Όταν πολλές διαφορετικές μεταφράσεις παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, μόνον μία είναι σωστή ή καμία.
Δεν πρέπει να θεωρείται τίποτα δεδομένο. Η ίδια η επιστήμη της Φυσικής, που βασίζεται στον ορθολογισμό, έχει αλλάξει θεμελιώδεις αρχές αρκετές φορές τα τελευταία εκατό χρόνια. Φιλολογικές μεταφράσεις που πραγματοποιήθηκαν πριν από 150 έως 250 χρόνια – σε μια περίοδο που η Ελλάδα βρισκόταν υπό οθωμανική κυριαρχία και τα σχολεία και πανεπιστήμια της χώρας δεν λειτουργούσαν – είναι λογικό να χρειάζονται επικαιροποίηση, ώστε να ανταποκρίνονται και σε μία ορθολογική ανάλυση. Όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε από φιλόλογο πριν από είκοσι χρόνια, όταν σε ένα συνέδριο έθεσε την θέση και απορία ότι με τέτοιες έρευνες θα έπρεπε να ξαναμεταφραστούν όλοι αρχαίοι συγγραφείς, η απάντηση ήταν ξεκάθαρα «Για ανάλυση λογικής και έρευνα, φυσικά ΝΑΙ».
Όσοι εργάζονται με βάση αρχαία κείμενα οφείλουν να διασφαλίζουν πως αυτά που μελετούν και ερμηνεύουν είναι πράγματι όσα έγραψε ή εννοούσε ο αρχαίος συγγραφέας. Η σωστή γλώσσα είναι το πρώτο ζητούμενο. Οι έρευνες που βασίζονται σε Έλληνες αρχαίους φιλοσόφους απαιτούν από τον ερευνητή διεπιστημονική προσέγγιση και δεν θα πρέπει να ξεκινούν με δεδομένη την υποτίμηση της γνώσης του αρχαίου συγγραφέα. Υπήρξαν περιπτώσεις που γνωστοί καθηγητές αμφισβήτησαν την ακρίβεια των αναφορών του Ηροδότου, για να διαψευστούν από τα ίδια τα δεδομένα στο μέλλον. Ωστόσο, τέτοιες επιπόλαιες θέσεις επηρέασαν αρνητικά τους μαθητές, καθηγητές και ερευνητές εκείνης ή και μεταγενέστερης εποχής.
Όσο πιο γνωστός είναι ένας ερευνητής, τόσο περισσότερο οφείλει να είναι προσεκτικός στις δημόσιες δηλώσεις του, ιδίως όταν αυτές είναι τυχαίες ή πρόχειρες. Λανθασμένες ή βεβιασμένες τοποθετήσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως τροχοπέδη στην πρόοδο της μελλοντικής έρευνας.